سنگ تراورتن

سنگ‌های تراورتن معمولا در رنگ‌های سفید عاجی یا کاملا سفید و کاراملی موجود هستند. رنگ‌های متداول‌تر طبیعتا مقرون به صرفه‌تر نیز هستند و این در حالی است که سنگ‌هایی با رنگ‌های نادرتر، اغلب قیمت‌های به مراتب بالاتری هم دارند.
رنگ‌های سفید و روشن بیشترین توزیع را در میان رنگ‌های دیگر سنگ تراورتن دارند و به همین علت، از قیمت پایین‌تری نسبت به سایر رنگ‌ها برخوردار هستند. رنگ هر سنگ، معلول املاح و عناصری است که در آب‌های گرم منشا سنگ وجود دارند.
هرچه میزان املاح و عناصر محلول در این آب‌ها کمتر باشد رنگ سنگ روشن‌تر خواهد بود و عناصر بیشتر، سنگ‌را تیره‌تر و گران‌بهاتر می‌سازند. رنگ‌های خاص و پرطرفداری هم‌چون قهوه‌ای، طلایی و خاکستری نیز وجود دارند که در قیمت‌های بسیار بالا به فروش می‌رسند و خریداران خاص خود را دارند.
عمر طولانی و مقاومت فوق‌العاده بالای سنگ‌های تراورتن نیز یکی دیگر از امتیازات مهم رقابتی آن است. سنگ‌های تراورتن معمولا مسافت‌های طولانی‌را طی می‌کنند تا به مقصد برسند و اغلب در این مسیر نیز آسیب چندانی نمی‌بینند.
ضمن این‌که مقاومت شیمیایی و حرارتی بالایی نیز دارند و به‌ویژه در ضخامت‌های بالاتر برای محیط‌های سرد مناسب هستند.
البته، این نکته را نیز باید به خاطر داشت که سنگ‌های تراورتن معمولا در قبال انجمادها و ذوب شدن‌‌های مداوم آسیب‌پذیرند و به همین علت نیز نباید در فضاها و محیط‌های خنک از ضخامت‌های نازک این سنگ‌ها استفاده کرد.

تاریخچه سنگ‌های تراورتن

بسیاری از ما سنگ‌های تراورتن و به‌ویژه رنگ‌های کرم و کاراملی این سنگ‌ها را با نام سنگ‌های رومی می‌شناسیم. وجه تسمیه این سنگ‌ها به منشا اولیه شناسایی و معرفی آن‌ها برمی‌گردد؛ به روم باستان!

استفاده از سنگ‌های تراورتن در کولوسئوم، نماد روم باستان، آن هم قرن‌ها پیش حاکی از این حقیقت است که رومی‌ها، به عمق تاثیر این سنگ روی زیبایی محیط زندگی خود پی برده بودند.
هرچند که در کشورمان ایران نیز چند سالی است که مورد توجه شدید و جدی طراحان و معماران قرار گرفته‌اند و در بسیاری از شهرها رنگ و روی تازه و جدیدی در اثر استفاده گسترده از سنگ‌های تراورتن به محیط داده‌اند.

اما اینکه مزیت سنگ تراورتن چیست باید گفت ظاهر کلاسیک و زیبایی طبیعی و ذاتی آن باعث شده است تا پس از گذشت سالیان سال از معرفی آن به بازارهای جهانی، هنوز هم علیرغم ظهور رقبای جدید و متنوعی نظیر کامپوزیت‌ها و غیره، هنوز هم به قوت خود بازار را در اختیار داشته باشند. مدرنیته در کنار کلاسیک، ارمغان سنگ‌های تراورتن برای شهرهای ما است.

البته، به مرور زمان طراحی‌های خاصی به سنگ‌های تراورتن داده می‌شود و همه‌روزه، شاهد هنرنمایی‌های جدیدی با استفاده از این سنگ‌ها هستیم.
بسیاری از نماهای ساختمان‌های آمریکایی و آلمانی نیز سال‌هاست که مزین به سنگ‌های تراورتن هستند. آثار لودویک میس فن در روهه (Ludwig Mies Van der Rohe)، طراح بنام آمریکایی – آلمانی که جلوه‌گر زیبایی‌های سنگ‌های تراورتن در هنر شناخته می‌شود، از جمله مثال‌های تاریخی گواهی بر این مدعا است.

شیمی سنگ تراورتن چیست

همانطور که عنوان شد، سنگ‌های تراورتن حاصل فعالیت چشمه‌های آب گرم هستند. آب‌های گرم از میان طبقات سنگ‌های کربناتی و سنگ آهک عبور می‌کنند و در جریان حرکت خود، با توجه به ماهیت اسیدی خود، کربنات کلسیم موجود در این سنگ‌ها را نیز حل کرده و در قالب محلول‌های کربناتی و بی‌کربناتی به سطح زمین انتقال می‌دهند.
در سطح زمین، افت فشار، کاهش دما، آزادسازی دی اکسید کربن و تبخیر، سبب تولید بلورهای کلسیت می‌شود. بلورهایی که به صورت لایه لایه روی هم رسوب می‌کنند و سنگ‌های تراورتن را تشکیل می‌دهند.

در صورتی که شرایط پایدار بوده و تداوم داشته باشد، رفته رفته به تعداد لایه‌ها افزوده می‌شود و سنگ تراورتنی با ضخامت بالا تولید می‌شود.
البته، ممکن است تداوم این شرایط در همه حال و هر زمان نیز مقدور نباشد. برخی فواصل که در بافت سنگ‌های تراورتن دیده می‌شود دقیقا نتیجه این تغییرات شرایط هستند که گاهی حتی بر زیبایی سنگ نیز اضافه می‌کنند.
کلسیم، منگنز، سیلیس، مواد آلی و همچنین آهن‌های دو ظرفیتی و سه ظرفیتی املاح و عناصری هستند که در داخل سنگ‌های تراورتن وجود دارند و تعیین کننده رنگ و کیفیت آن بشمار می‌روند.